دکتر علیرضا کیانی: راه‌اندازی بانک آف‌شور نوعی گریز موقت محسوب می‌شود

دکتر علیرضا کیانی، رئیس هیئت مدیره گروه فنکام و نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران، در گفتگو با پایگاه خبری «روزنامه صمت» و در واکنش به خبر احتمال تاسیس بانک آف‌شور (Offshore) بیان کرد: زمانی‌که وزیر اقتصاد خبر تلاش برای افتتاح بانک آف‌شور را رسانه‌ای کرد، این ذهنیت ایجاد شد که وی پیش‌بینی‌های اولیه برای تاسیس این بانک را کرده و شرایط اولیه برای تحقق این مهم فراهم شده است. بانک‌های آف‌شور در شرایط تحریم به تجار ایرانی کمک شایانی کردند، اما به‌نظر می‌رسد یک بانک آف‌شور با ریشه و آدرس ایرانی نتواند به‌دلیل محدودیت‌های تحریمی و نپیوستن ایران به FATF خدمات مناسبی به مشتریان خود ارائه بدهد.

نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران، ضمن تاکید بر اهمیت تابعیت بانک آف‌شور از قوانین بین‌المللی گفت: بانک‌های آف‌شور بروکراسی‌های بانک‌های دیگر را ندارند و طبیعی است که وزیر محترم اقتصاد و دارایی پیش‌بینی‌های اولیه برای چگونگی تاسیس این بانک را کرده‌ که درباره امکان تاسیس آن اظهار نظر می‌کند.

بانک آف‌شور راه‌حل دائم پیش روی صنعت و تجارت کشور قرار نمی‌دهد

دکتر کیانی در مورد شرایط فعالیت تجار ایرانی در صورت تاسیس این بانک اضافه کرد: این روش‌ها نمی‌تواند راهکار دائمی برای حل بحران فعلی کشور در بحث مراودات پولی و بانکی باشد. در واقع مانند فروش نفت، خارج از سیستم تحریم است؛ فروش نفت ادامه دارد، اما این به‌معنای یک رویه ثابت نیست و نوعی گریز موقت محسوب می‌شود. با آوردن شرکای خارجی و تاسیس بانک آف‌شور تا حدودی آزادی عمل بیشتری برای تجار و بازرگانان در صحنه بین‌المللی ایجاد می‌شود. به این ترتیب تاسیس بانک آف‌شور راه‌حل دائم پیش روی صنعت و تجارت کشور قرار نمی‌دهد، چراکه در گام نخست باید موضع خود را در قبال FATF روشن کنیم؛ حتی کشورهایی که با آن‌ها مراوده تجاری و سیاسی خوبی داریم اصل را بر FATF می‌گذارند؛ پس باید برای حل این مشکل تلاش کنیم.

حجم کمی از تجارت جهانی از محل بانک‌های آف‌شور دنبال می‌شوند

رئیس هیئت مدیره گروه فنکام در گفتگو با پایگاه خبری «روزنامه صمت» با اشاره به ارزش ریال در تجارت بین‌الملل گفت: واقعیت این است که ارز ریال در سطح بین‌المللی معتبر نیست اما احتمال اینکه بانک‌های آف‌شور بتوانند به‌نوعی ریال پوشش بدهند وجود دارد. به‌نظر بنده دولت می‌توانست ارزهای خود که به‌سختی از آن‌ها استفاده می‌کند و ارزهای سرگردان را در یک جای ثابت مانند بانک آف‌شور جمع‌آوری کند و مورد استفاده قرار بدهد. اگر ایران یک تجارت نرمال داشت، تاسیس بانک آف‌شور یک راه‌حل غیرمنطقی بود، چراکه حجم کمی از تجارت جهانی از محل بانک‌های آف‌شور دنبال می‌شوند و به‌نوعی رقم آن نزدیک صفر است و کمتر کشوری تلاش دارد از این بانک‌ها استفاده ‌کند، اما ایران به‌دلیل شرایط حاکم هر روز یک راه‌حل را انتخاب می‌کند. در چنین شرایطی دولت به ‌دنبال مفر است و یکی از این مفرها می‌تواند تشکیل بانک آف‌شور باشد، اما باز تاکید دارم که این راهکار نمی‌تواند دائمی باشد.

دکتر کیانی در مورد احتمال تاسیس بانک آف‌شور در مناطق آزاد بیان کرد: اگر بانک‌ آف‌شور ایران در منطقه آزاد یک کشور مانند ژاپن، سنگاپور و… ایجاد و دوباره در آن بانک آدرس ایران ثبت شود، باز هم شاهد مسدود کردن پول‌های ایران خواهیم بود. بدون تردید مسئولان اقتصادی می‌دانند بانک مرکزی نیویورک از هر تراکنش قانونی با دلار در هر نقطه‌ای از دنیا مطلع خواهد شد. اگر بانک آف‌شور به‌نام جمهوری اسلامی ثبت شود، از فردای روز تاسیس، تمام تراکنش‌های آن بانک زیر ذره‌بین می‌رود و امکان کار برای آن بانک دشوار خواهد شد؛ از این ‌رو به‌نظر می‌رسد روند کار باز مخفیانه دنبال شود؛ مگر اینکه وزیر اقتصاد راه‌حل دیگری در نظر گرفته باشد.

بعید است بانک مرکزی از افتتاح بانک آف‌شور اطلاع نداشته باشد

این فعال اقتصادی در مورد مواضع بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نسبت به تاسیس این بانک‌ها گفت: مبادلات ارزی در ایران طبق عرف و روال قانونی باید ازسوی بانک مرکزی انجام شود و بعید است بانک مرکزی از افتتاح بانک آف‌شور اطلاع نداشته باشد، چراکه مجوزهای احداث بانک‌های دولتی و خصوصی داخلی و خارجی را این نهاد صادر می‌کند. اگر یک بانک در خارج از کشور بدون اطلاع بانک مرکزی ایجاد شد، به این معناست که یک سیستم به موازات بانک مرکزی در جای دیگری تشکیل شده که بعید می‌دانم.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در پایان بیان کرد: خبر تاسیس بانک نمی‌تواند موردتوجه تجار و صنعتگران باشد و به‌نظر می‌رسد دولت با رسانه‌ای کردن این خبر نمی‌خواست نوعی خبردرمانی کند، زیرا مزیت اصلی خبردرمانی گرفتن نتایج آنی است، این در حالی است که راه‌اندازی بانک آف‌شور دارای یک فرآیند طولانی است و نمی‌توان انتظار داشت با انتشار این خبر نرخ ارز جابه‌جا و خوش‌بینی در فضای اقتصادی ایجاد شود.