دکتر علیرضا کیانی، نائب رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق تهران،  نایب رئیس  انجمن صنایع شوینده، آرایشی و بهداشتی و رئیس هیات مدیره هلدینگ فنکام در دومین روز از نمایشگاه ایران کازمتیکا، طی سخنرانی تخصصی، میزبان مدیران، صنعتگران، متخصصین، دانشجویان و علاقه‌مندان صنعت آرایشی و بهداشتی بودند. دکتر کیانی در این پنل تخصصی، ضمن ارائه نگاهی اجمالی به اقتصاد ایران و جهان، نکاتی را در مورد صنعت زیبایی و فرصت‌های پیشرو این صنعت بیان کردند. 

دکتر کیانی در ابتدای صحبت خود، ضمن تاکید بر اهمیت بررسی آمارهای بروز اقتصادی دنیا گفت: ما برای تصمیم‌گیری نیاز به داده‌ها و اطلاعات و همچنین ترندهای اقتصادی ایران و جهان داریم. رشد اقتصادی بعد از انقلاب در ایران بطور متوسط 2.2 درصد بوده است که البته متاسفانه در دهه 90 رشد اقتصادی نزدیک به صفر شد. اکنون 3 سال است که در حال تجربه رشد اقتصادی 4 درصدی هستیم. اما باید در نظر داشته باشیم که این رشد اقتصادی احتمالاً ادامه دار نخواهد بود و انتظار می رود که به 2.5 درصد برسد. صندوق بین‌المللی پول، رشد اقتصادی 2024 را 2 درصد، بانک جهانی 1.9 درصد و مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی 3.1 درصد پیش بینی کرده است.

رئیس هیات مدیره گروه فنکام افزود: ما در ایران از سال 1397 پدیده بسیار خطرناک رکود تورمی روبرو هستیم که باید همه به آن توجه داشته باشیم. نقدینگی امسال به شدت کاهش یافته و از 38 درصد به 26.9 درصد رسیده است. در خاطر داشته باشید که کاهش نقدینگی، پایین آمدن نرخ تورم آتی را به دنبال دارد، پس به این ترتیب انتظار تورم زیاد برای سال دیگه نداشته باشیم. اکنون ترازنامه بانک‌های تجاری توسط بانک مرکزی در حد حداکثر 2 % کنترل می‌شود که این اتفاق، یکی از دلایل پایین آمدن درصد نقدینگی است. اصولاً باید بدانیم که مسیر تورم از نقدینگی می گذرد. خبر مهم برای بنگاه‌ها این است که سال دیگر سرمایه درگردش از امسال هم کمتر است. میانگین تورم بعد از انقلاب هم بطور متوسط 22 درصد بوده است. همیشه مراقب باشید که عدد مهم است اما مهمتر از عدد، الگو و ترند است.

سال دیگه قطعا تورم پایین‌تر از امسال خواهد بود. ما امروز تورم تقریبا 39 درصدی داریم که روند کاهشی خواهد داشت. در واقع  تحلیل شاخص‌های اقتصاد کلان در کوتاه مدت سیگنال مثبت نشان می‌دهد. امسال همه شاخص‌های پولی الحمدالله مثبت بوده و یادمان باشد این آمارها مربوط به بحث اقتصاد کلان است که شما تحت تاثیر اثرات آن می‌توانید اقتصاد بنگاه خود را اداره کنید. مدیران باید دقت کنند که شاخصهای اقتصاد کلان جهان و نیز کشور خودمان به کدام سمت می‌رود. مثلا زمانی که نرخ بهره آمریکا تنها 25 صدم درصد تغییر می‌یابد، بهای طلای شما در ایران نیز تغییر پیدا می‌کند. 

دکتر کیانی در مورد چالش‌های اساسی کشور که طبیعتاً بر روی صنعت آرایشی و بهداشتی نیز مؤثر است  توضیح داد: در اقتصاد کشور 4 بحران اساسی داریم که مدیران عامل باید مرتب مدنظر خود قرار دهند.
1-  نخستین بحران، مشکل زیرساخت در کشور است که در 4 حوزه مورد برررسی قرار می‌گیرد. حوزه اول انرژی است؛ واقعیت این است که ما در ایران فصل زمستان با مشکل گاز و در فصل تابستان با مشکلات حوزه برق روبرو هستیم. آیا بنگاه‌های بزرگ ما فکری در این مورد کرده‌اند؟ موضوع جالب در حوزه انرژی این است که سرعت استخراج و فروش نفت در کشورهای عربی با هدف سرمایه گذاری‌های جدید و تبدیل شدن به رشد اقتصادی به شدت افزایش پیدا کرده است. از طرف دیگر تا 2040 درآمد کشورهای نفتی نصف می‌شود. جالب است بدانید که ما 36 درصد از GDP را به‌عنوان یارانه پنهان انرژی اعطا می‌کنیم. سال گذشته 407 میلیارد دلار GDP ما بوده است که 36 درصد آن برای یارانه انرژی یعنی 127 میلیارد دلار خرج شده و هدر رفته است. 52 میلیارد دلار برای حوزه نفت، 45 میلیارد دلار گاز و 30 میلیارد دلار هم برای صنعت برق هزینه شده است. دومین حوزه در مبحث بحران‌های زیرساختی، حوزه ICT است. کسانی که کار را به سمت اقتصاد دیجیتال نمی‌برند، بدانند که قطعا حذف خواهند شد ولی از طرف دیگر متاسفانه زیرساخت‌ها بسیار ضعیف است. حوزه سوم بحران زیرساخت‌ها بحث آب هست. متأسفانه شرکت‌هایی که قابلیت صادرات دارند، مثل پتروشیمی‌ها و فولاد که به شدت به آب وابسته‌اند متأسفانه وسط کشور قرار دارند. حوزه چهارم بحران زیرساخت‌ها، بحث حمل و نقل است که در کشور ما مشکل دارد. رشد اقتصادی یعنی باید تمام اجزای یک چرخه درست حرکت کنند. شما حمل و نقل را درست نکنید، چطور می‌توانید کالا را منتقل کنید.
2- بحران دوم پس از بحران زیرساخت، بحران نیروی انسانی است. مشکل در این حوزه مربوط به بحث مهاجرت متخصصین و نیروی کار می‌شود که میدانید بدون نیروی انسانی، افزایش بهره‌وری که یکی از پایه‌های اساسی رشد اقتصادی است، ممکن نخواهد بود.
3- بحران سوم نیز چالش تأمین مالی است که اکنون خدمت‌تان توضیح می‌دهم.

فعالان صنف توجه داشته باشند که تکیه بر تسهیلات بانکی به شکل دریافت سرمایه در گردش همچون گذشته انتظاری کاملاً بیهوده است. حال سوال این است، کدام یک از سازمان‌های ما شرایط تأمین مالی غیر از بانک را پیش بینی کرده‌اند. کل تأمین مالی از سمت بازار سرمایه اکنون 20 درصد است. بدانید تامین مالی در کشور در 3 سطح کمک می‌کند:
1-درسطح زیرساخت که نتیجه سرمایه‌گذاری در سطح زیرساخت، رشد اقتصادی است. 2-در سطح SMEها، که نتیجه آن، اشتغال است. 3-در سطح خانوار که نتیجه آن رفاه عمومی است و زمانی که تأمین مالی مختل شود ،موارد فوق دچار مشکل می‌شوند. 

نایب رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران افزود: و بالاخره
4- چهارمین بحران اساسی، بحران ناترازی مالی است. ببینید عامل اول و عامل اصلی ناترازی، کسری بودجه دولت است که کماکان ادامه خواهد داشت. دومین عامل ناترازی، در حوزه صندوق بازنشستگی است که احتمالا با این شرایط پیش برویم باید منتظر تهدیدات این حوزه باشیم. سومین عامل هم ناترازی خود بانک‌ها است. برای فهم ترند اقتصاد کلان همچنین باید به تراز مالی کشور توجه کنیم. آخرین آمار نشان می‌دهد که در 8 ماهه اول امسال، منفی 10 میلیارد دلار تراز منفی تجاری ثبت شده است؛ یعنی فاصله صادرات و واردات منفی بوده است. فاکتور بعدی خالص حساب سرمایه است که ارتباطی به صادرات و واردات ندارد. سال گذشته 15 میلیارد دلار خروج سرمایه داشتیم، در شرایطی که ورودی قابل توجهی به حساب سرمایه نداریم. موضوع بنیادی دیگر در اقتصاد کلان کشور ما، معضل سرکوب نرخ ارز است که باعث می‌شود کسی صادرات نکند و احتمال ایجاد رانت هم افزایش می‌یابد. دوستان همواره دو شاخص مهم یادتان باشد:

شاخص اول نظام چند نرخی ارز است؛ تا زمانی که در کشور نظام ارزی تک نرخی نشود، فساد ارزی خواهیم داشت. یعنی علاوه‌بر اینکه به میزان تفاوت نرخ تورم آمریکا در ایران افزایش نرخ ارز خواهیم داشت، فساد ناشی از چند نرخی بودن ارز هم این افزایش نرخ ارز را تشدید خواهد کرد. شاخص دوم هم تورم انتظاری است، اگر در هر جامعه آماری اکثریت نظر به احتمال افزایش تورم داشته باشند، ارز پتانسیل افزایش قیمت دارد. 

دکتر کیانی افزود که واقعا در این مدت کوتاه 50 دقیقه بررسی تمام شاخص‌ها امر غیرممکن است که من سعی کردم در حد مقدورات خدمت‌تان توضیح دهم. ایشان در ادامه، وضعیت بازار جهانی کازمتیک را تشریح کردند: در سال 2024 بین 601 تا 667 میلیارد دلار اندازه بازار کازمتیک خواهد بود. در این بین، سهم Personal care چهل و چهار درصد، Skin Care بیست و نه درصد، کازمتیک و میکاپ 17 درصد و Perfume حدوداً 10 درصد خواهد بود. رشد تمام زیرگروه‌ها نیز بین 5 تا 7.5 درصد است. اندازه سال آتی بازار آرایشی ایران به نرخ RSP مصرف‌کننده، 96 همت خواهد بود. این عدد اصلا عدد کمی نیست و هوشمندها پیروز بازار خواهند بود. آن‌هایی که هوشمندی را جایگزین استراتژی کرده‌اند، اتفاقا خیلی سریعتر عمل می‌کنند و اتفاقا از این بازار بزرگ سهم خواهند داشت. در مورد کانال‌های فروش نیز در دنیا سال آینده 27 درصد کانال فروش، دیجیتال و این فاکتور در ایران تنها 7.7 درصد خواهد بود.

در ادامه پنل تخصصی با موضوع اقتصاد در حوزه کازمتیک، دکتر کیانی اشاره به مهم‌ترین راهکار حل چالش‌ها داشتند و افزودند: بحث M&A راه حل قطعی و شاید تنها راه نجات است. ما باید باهم همکاری کنیم. الان دیگر M&A یک آپشن نیست، یک الزام است. برای جلوگیری از ریسک باید دست در دست هم بگذاریم  و برند مشترک و محصول مشترک ایجاد کنیم؛ باید صادرات را تقویت کنید. تا سال 2032 حتما مشکل مالی در سطح جهان و ایران قطعی خواهد بود. فراموش نکنید که اقتصاد ایران هم تحت تاثیر بازار بین‌المللی است. لذا شما باید مشکل جریان نقدینگی را با M&A حل کنید. می‌دانید جریان خروج پول در دنیا تغییر کرده است. الان پولی که از چین خارج می‌شود چند برابر پول ورودی است. از سوی دیگر نرخ تشکیل سرمایه در کشور متأسفانه نزدیک به صفر است. یعنی آنچه که سرمایه‌گذاری می‌شود با نرخ استهلاک برابری کرده است. در همین حوزه مکنزی اعلام کرده که شرکت‌هایی که برنامه‌های M&A داشته و واحدهایی را خرید یا واگذار کرده‌‌اند، در طی 10 سال سود آن‌ها حداقل 30 درصد بیشتر از سایرین بوده است. این در مورد کسانی است که شرکت خریده و فروخته‌اند. بسیاری از متخصصان اقتصاد بیزینس معتقدند که شما 5 تا 10 درصد از کسب‌وکار خود را باید با شجاعت در انتهای سال واگذار یا رها کنید. آقای مازلو در سال 1966 گفت اگر تنها ابزار شما یک چکش باشد، همه چیز را میخ می‌بینید. اگر ایستاده‌‌اید تا یک روش مشخص و قدیمی را ادامه دهید، نابودی در پیش است. هم‌اکنون آمار Private Label در دنیا 15.6 درصد از بیزینس و در ایران 3 درصد است. بخشی از مزایای Private Label عبارتند از: عدم نیاز به R&D و خرید ماشین آلات و تاسیسات جدید، صرفه جویی در سرمایه در گردش، عبور نسبی از هزینه‌های سربار(جانبی)، هم‌افزایی فروش و مارکتینگ است. اگر شما مارکتینگ، برندینگ و تحقیقات بازار بلد هستید مراجعه کنید به کسانی که کارخانه دارند و باهم همکاری کنید. ظرفیت تولیدی کشور ما 2.2 برابر نیاز کشور است. بجای تاسیس کارخانه، انرژی خود را به مزیت نابی که دارید اختصاص دهید. صرفه‌جویی حمل و نقل و افزایش صادرات هم از پتانسیل‌های بالقوه در فعالیت مشترک است. از همه مهمتر، کاهش هزینه فرصت یا همان opportunity cost در بحث M&A و Private Label است. بیاید از فرصت‌ها استفاده و از همدیگر کمک دریافت کنیم. 

رئیس هیأت مدیره گروه فنکام، در قسمتی از سخنرانی تخصصی خود در مورد ترندهای برتر جهان در اقتصاد افزودند: پنج ترند جهانی در حوزه کازمتیک شامل این موارد می‌شوند: 1- کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا بازار و فرصت خوبی خواهند داشت پس منطقه آفریقا بیشترین رشد را تجربه خواهد کرد. 2-دومین ترند بحث سلامتی در محصول است که باید به آن توجه کنید. 3-سومین ترند بحث consumer behavior است. خبر بد اینکه تعهد به برند در حال کم شدن است پس باید چابکی داشته باشید. 4-آن‌هایی که کوچک هستند، ابتدا روی مزیت ناب تمرکز کنید و به دنبال بزرگ شدن‌های مرسوم نباشید. آخرین ترند یا ترند شماره 5-این است که تمام فرصت‌ها در M&A خلاصه می‌شود. باید مسائل بزرگ را به مسائل کوچک تقسیم و آن‌هایی که خودتان می‌توانید را شخصاً حل کنید و برای بقیه قسمت‌ها از دیگران کمک بگیرید. اقتصاد، موجود زنده و فرمان‌ناپذیر است. باید راه مقابله با سرکشی اقتصاد و تحولات را پیدا کنیم. 

به این ترتیب نخستین سخنرانی تخصصی دکتر کیانی در دومین روز از نمایشگاه ایران کازمتیکا با ارائه نکات مهمی در حوزه اقتصاد کازمتیک به پایان رسید. این نشست همچنین با استقبال کم نظیری از سمت دانشجویان، فعالان صنف، مدیران و علاقه مندان این صنعت روبرو شد به قسمی که متأسفانه سالن برگزاری با کمبود فضا جهت استقبال از شرکت کنندگان روبرو شد.